Wielu z nas na co dzień korzysta z boisk, bieżni czy placów zabaw. Nowoczesne obiekty zapewniają warunki do sportowej rywalizacji, aktywnego wypoczynku i świetnej zabawy. Podłożem sukcesu są granulaty stosowane do nawierzchni sportowych i rekreacyjnych. To właśnie dzięki nim bieżnie i boiska stają się elastyczne, trwałe i odporne na czynniki zewnętrzne, a place zabaw są bezpieczne i estetyczne
Sztuczna trawa na boiskach wypełniana jest piaskiem i gumowym granulatem. Takie wypełnienie ma przypominać naturalną ziemię. Każdy z materiałów użytych do wypełnienia sztucznej trawy spełnia określone zadania: piasek odpowiada za drenaż, zaś gumowy granulat zapewnia odpowiednią elastyczność podłoża, a tym samym gwarantuje bezpieczne użytkowanie boiska ze sztuczną trawą. Zarówno piasek, jak i gumowy granulat dbają o to, aby włókna sztucznej trawy były zawsze ustawione pionowo. Dzięki temu trawa nie ulega ugniataniu i deformacji, nie traci na wyglądzie i funkcjonalności.
Wypełnienia
Jako wypełnienie do sztucznej trawy stosuje się granulaty EPDM oraz SBR, zarówno z produkcji pierwotnej (virgin), jak i z recyklingu. Dotąd najpopularniejszym rozwiązaniem przy budowie boisk ze sztuczną trawą było użycie granulatu z SBR (kauczuku butadienowo-styrenowego) uzyskiwanego najczęściej z recyklingu opon. Jest to produkt stosunkowo tani, jednak ma liczne wady, m.in. nagrzewa się i ma charakterystyczny, intensywny, gryzący zapach starych opon. W ostatnim czasie mówi się także o jego szkodliwym wpływie na zdrowie użytkowników ze względu na wysoką zawartość związków PAH (inaczej WWA), które m.in. wykazują silne właściwości kancerogenne. Nieco lepszym rozwiązaniem są granulaty SBR virgin, jednak bezkonkurencyjnym wypełnieniem boisk sztucznych jest zasyp granulatem EPDM z pierwotnej produkcji.
Charakterystyka granulatu EPDM
Granulat EPDM z pierwotnej produkcji ma wiele zalet, m.in.:
- jest produkowany specjalnie pod to zastosowanie, nie jest to odpad,
- ma odpowiednie parametry środowiskowe,
- ma neutralną woń,
- zielony granulat EPDM nie nagrzewa się do tak wysokich temperatur jak czarny SBR, jest więc przyjemniejszy dla użytkowników,
- nie farbuje trawy, zatem nie psuje estetyki boiska,
- ma odpowiednie parametry do użytkowania – jest badany od początku do końca procesu produkcji, a następnie w systemie ze sztuczną trawą, natomiast SBR jest odpadem, którego właściwości i charakterystyk czasem nie można przewidzieć.
„Granulat z kauczuku EPDM pod względem właściwości, trwałości eksploatacyjnej odporności na starzenie i zmianę barwy znacznie przewyższa granulat otrzymany z recyklingu odpadów gumowych (głównie z opon). Względy techniczne przemawiają za stosowaniem granulatu z EPDM” – można przeczytać w podsumowaniu opinii dotyczącej stosowania granulatów gumowych w nawierzchniach sportowych przygotowanej przez Instytut Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników na zlecenie firmy Tamex w 2008 r.
Rozmiar i kształt granulek jest ściśle określony. Wielkość granulek mieści się zazwyczaj w granicach od 0,5 mm do 2,5 mm. Sztuczną trawę wypełnia się na wysokość 1/2 do 2/3 źdźbeł trawy. Wysokość, na jaką wsypuje się wypełnienie, zależy w dużej mierze od typu trawy i przeznaczenia nawierzchni sportowej, którą ta trawa pokrywa. Kolejną ważną kwestią jest ilość granulatu, jaką zużywa się do wypełnienia sztucznej trawy. Zależy ona głównie od wielkości i gęstości granulek, rodzaju granulatu oraz jego ciężaru nasypowego. Im mniejsza jest gęstość, tym mniejszy ciężar nasypowy. Wówczas zużywa się mniej granulatu, co generuje spore oszczędności.
TPE-V
Warto zaznaczyć, że istnieje również trzeci rodzaj wypełnienia do sztucznej trawy – granulat termoplastyczny TPE-V. Jedynym producentem tego granulatu w Polsce jest stargardzka firma Zakład Przemysłu Gumowego Stargum. Oferuje ona granulat TPE-V do zastosowania na nawierzchnie sportowe i rekreacyjne. Jego zaletą jest możliwość recyklingu i ponownego zastosowania przy jednoczesnym utrzymaniu pierwotnych parametrów. Ze względu na swoje właściwości idealnie nadaje się na posypkę do sztucznej trawy. Może być również zastosowany jako górna warstwa nawierzchni sportowej lub placu zabaw. Znajduje zastosowanie we wszystkich rodzajach nawierzchni, m.in. bieżnie, boiska sportowe, wielofunkcyjne boiska szkolne, bezpieczne place zabaw dla dzieci, hale sportowe i sale gimnastyczne, korty tenisowe, miejsca użyteczności publicznej, pola golfowe.
Stargum opracowuje również nową generację tego granulatu o właściwościach elastotermoplastycznych w ramach projektu realizowanego w III Edycji Programu INNOTECH („Opracowanie i przygotowanie do produkcji nowego poliolefinowego tworzywa elastomerowego na wykładziny boisk sportowych i wyroby techniczne”, umowa nr: INNOTECH-K3/IN3/53/228403/NCBR/14 z dnia 25.11.2014 r.). Celem badań jest opracowanie innowacyjnej technologii i zaprezentowanie klientom nowego produktu spełniającego najwyższe normy dotyczące elastyczności, odporności i trwałości.
Pielęgnacja nawierzchni
Taka nawierzchnia pokryta sztuczną trawą z wypełnieniem będzie nam służyła przez długi czas, jeśli odpowiednio o nią zadbamy. Przede wszystkim należy zapobiegać ubijaniu się granulek wypełnienia. W tym celu muszą być one co jakiś czas przeczesywane przez specjalnie do tego celu przeznaczone szczotki. Należy również co kilka lat usuwać nagromadzone w wypełnieniu zanieczyszczenia. Dzięki tym prostym zabiegom będziemy mogli długo cieszyć się pięknym boiskiem ze sztucznej trawy.
Stargum Zakład Przemysłu Gumowego Jan Stankiewicz
ul. Cieplna 7
73-110 Stargard Szczeciński
tel.: 91 578 80 08
e-mail: biuro@stargum.pl
TEKST I FOTO – Firma STARGUM
