Wielokrotnie na łamach magazynu „Boiska i stadiony” pisaliśmy o rozwoju technologii systemów sztucznych traw oferowanych na rynku europejskim. Wspominaliśmy o różnych rodzajach granulatu gumowego stosowanego do zasypu trawy oraz o coraz popularniejszych matach elastycznych stosowanych jako podkład pod trawę, czyli tzw. shockpadach.

Rynek nadal dynamicznie się zmienia, a inwestorzy stawiają coraz większe wymagania. Miejskie ośrodki sportu, kluby piłkarskie, zarządcy szkół publicznych, jako użytkownicy nowych boisk ze sztucznej trawy, zwracają uwagę już nie tylko na koszt syntetycznej nawierzchni. Interesuje ich trwałość oferowanej trawy, komfort gry, bezpieczeństwo, a ostatnio także – ekologia. Rodzice małych piłkarzy dopytują się czy zastosowany na boisku granulat jest bezpieczny dla dzieci, czy np. włókna trawy nie są za grube i szorstkie, co może spowodować obtarcia skóry w gorące dni.

Z kolei zarządcy klubów i prywatnych akademii piłkarskich oczekują nawierzchni gwarantujących niską urazowość, brak przeciążeń oraz lepszą amortyzację przy upadku z wysokości. W konsekwencji lepszej edukacji i na bazie doświadczeń z Orlików, przybywa w Polsce sztucznych boisk o wysokiej jakości i trwałości, czyli traw 45 mm zasypanych granulatem EPDM z recyklingu lub droższym zasypem: pierwotnym EPDM lub TPE. Stopniowo odchodzi się od czarnego granulatu z opon tzw. SBR-u.

Rynek się rozwija

W ślad za coraz bardziej restrykcyjnymi przepisami dotyczącymi stosowanych zasypów, rynek branży piłkarskiej aktywnie szuka optymalnego zasypu pod względem kosztów, walorów użytkowych i ekologii. W Europie testowane są ostatnio inne zasypy pochodzenia organicznego i naturalnego. Ciekawe rozwiązanie to np. korek – materiał zasypu trawy sprawdzony na południu słonecznej Europy, jako ekologiczny zasyp. Pojawia się jednak pytanie: czy sprawdzi się w kapryśnym polskim klimacie, czyli przy długiej, deszczowej jesieni i przy dużych różnicach temperatur w zimie? W prasie branżowej można przeczytać o innych biodegradowalnych zasypach w 100% naturalnych, testowanych przez różnych producentów trawy. Badania trwają, ale na rynku nadal dominuje optymalny użytkowo EPDM z recyklingu lub tańszy i problematyczny czarny SBR.

Wiele wskazuje na to, że rynek sztucznych traw będzie się rozwijał w kierunku traw 45 mm z coraz droższym granulatem (ze względu na ekologię), ewentualnie traw bezzasypowych (przykład pełnowymiarowego boiska MOSiR Starachowice). Trawy bezzasypowe wprawdzie nadal nie spełniają wymogów FIFA w zakresie walorów użytkowych, ale są bardzo wygodne w utrzymaniu. Obiecujące perspektywy czekają trawy, które po zakończeniu użytkowania będzie można w całości poddać bezpiecznemu recyklingowi, bez konieczności kosztownego rozdzielania wykładziny na elementy składowe przed drogim procesem utylizacji. Przykładem takiej trawy jest system nawierzchni tkanej trawy (tzw. Woven Grass) oferowany przez firmę Act Global jako Xtreme Turf WX 50. Argument ekologiczny będzie z czasem zyskiwał na wadze, biorąc pod uwagę ogromną ilość traw z Orlików, które już są powoli wymieniane, a stara trawa musi zostać zutylizowana.

Plan dla piłki

Potwierdzają się informacje dotyczące budowy sztucznych boisk piłkarskich i zadaszania ich halą pneumatyczną w ramach rządowego programu „Plan dla piłki”. Plan opiera się na pięciu filarach, ale przede wszystkim na inwestycjach w infrastrukturę sportową oraz wprowadzeniu innowacyjnych rozwiązań w szkoleniu dzieci i młodzieży. Oczekiwania autorów programu są duże. Miejmy nadzieję, że wymagania dotyczące technologii sztucznej trawy, przeznaczonej do zastosowania wewnętrznego, będą dobrze przemyślane i tym razem postawimy na jakość, trwałość i bezpieczeństwo.

Boiska piłkarskie, zadaszane balonem na okres jesienno-zimowy to idealne warunki do treningu na miękkiej nawierzchni. To ogromna szansa i wyzwanie dla inwestorów i wykonawców. Liczba godzin gry w tygodniu pod balonem jest dużo większa niż w przypadku boiska otwartego bez zadaszenia. Hala pneumatyczna daje większe możliwości treningu w każdych warunkach pogodowych i do późnych godzin wieczornych. Dobór nawierzchni dla dużego boiska zewnętrznego nie jest łatwym zadaniem, a wybranie odpowiedniego systemu pod balon jest już prawdziwym wyzwaniem i w warunkach intensywnego użytkowania będzie miało kluczowe znaczenie. Wysoka gęstość włókien, sprężystość oraz odporność nawierzchni musi być na najwyższym poziomie.

Nowe standardy

Obiekt zadaszony i zamknięty, jakim jest hala pneumatyczna, wymaga odpowiedniego granulatu gumowego – najlepiej bezwonnego, niewzbijającego kurzu i pyłu. Granulat EPDM z recyklingu lub pierwotny, ograniczy ilość kurzu i zapylenia, co z kolei poprawi wentylację i pracę dmuchaw. Oczywiście mata amortyzująca lub tzw. E-layer jest bardzo wskazana. Zadaszone sztuczne boiska pozwalają nam uniknąć odśnieżania murawy. W takiej sytuacji łatwiej jest zagwarantować jednolite warunki gry na całej powierzchni boiska. Jednolite warunki tzn. równomiernie rozprowadzony granulat na całym boisku, w czym może pomóc warstwa dodatkowych dolnych włókien trawy lub ewentualnie miks włókien monofil & fibryl.

Niektórzy producenci traw wyznaczyli nowe i lepsze standardy, oferując system sztucznej trawy dedykowanej właśnie pod hale pneumatyczne. Ich trawy zostały dopasowane do specyfiki zadaszanego boiska i gwarantują długoletnie użytkowanie. Młode pokolenia polskich piłkarzy zyskają, dużo lepsze niż w hali, warunki do treningu w długim i często zaniedbanym przez trenerów okresie zimowym. Miękka i bezpieczna sztuczna murawa pod tymczasowym dachem może stać się kamieniem milowym w rozwoju naszych przyszłych reprezentantów.

Podsumowanie

Podobne projekty jak „Plan dla piłki” wprowadzono wiele lat temu w małej Islandii, co jak wiemy, w dużej mierze przyczyniło się do rozwoju i sukcesów reprezentacji Islandii na arenie międzynarodowej.

Dostępność nowych, pełnowymiarowych, wysokiej jakości sztucznych boisk pod balonem, budowanych w całej Polsce, może okazać się strzałem w dziesiątkę.

Firma Act Global to globalny producent innowacyjnych, sztucznych traw o najwyższej jakości. Firma jest m.in. preferowanym producentem FIH i FIFA Licensee. Posiada przedstawicieli i dystrybutorów w ponad 70 krajach na całym świecie.

Polskim przedstawicielem Act Global jest Robert Złotnicki.

tel. kom.: 693 512 350

rzlotnicki@actglobal.com

TEKST – Robert Złotnicki

FOTO – Archiwum firmy Act Global