Obowiązująca od kilku lat norma PN-EN 14904 „Nawierzchnie obiektów sportowych – Specyfikacja halowych nawierzchni sportowych przeznaczonych do uprawiania wielu dyscyplin sportowych” definiuje rodzaje nawierzchni sportowych w halach i określa jednoznacznie, jakie wymagania powinny spełniać.

Dotychczas większość systemów była wykonywana według uznania wykonawców lub projektantów, a użytkownik nie mógł skontrolować, czy wykonana nawierzchnia w ogóle nadaje się do sportu. Nikt nie wiedział nawet, czy podstawowy parametr, jakim jest tłumienie energii udarowej, jest prawidłowy i czy jest on jednakowy na całej powierzchni. Skutkowało to co najmniej niskim komfortem gry, a nawet kontuzjami zawodników.

Wytyczne normy PN-EN 14904

Właściwości nawierzchni sportowej podane w normie PN-EN 14904 można przyporządkować do następujących grup:

1. Parametry sportowe: tłumienie energii udarowej, odkształcenie pionowe, tarcie, odbicie piłki.
2. Bezpieczeństwo i wymagania techniczne: odporność na obciążenia toczne, odporność na ścieranie, reakcja na ogień, emisja formaldehydu, zawartość pentachlorofenolu, współczynnik odbicia zwierciadlanego, współczynnik połysku, odporność na uderzenie, stopień nierówności.

Norma definiuje również typy podłóg sportowych:

• punktowo-sprężyste (P),
• powierzchniowo-sprężyste (Mj),
• mieszane (Ms),
• kombi-sprężyste (K),
  podając wyróżniające je parametry (tab. 1 i 2).

Trzeba zauważyć, że wymagania techniczne oraz tarcie są jednakowe dla wszystkich typów nawierzchni sportowych, inne jest jedynie tłumienie energii udarowej i odkształcenie pionowe. W tabelach podane są wymagane wartości.

Norma nie określa, która z tych podłóg jest dobra, mówi natomiast, jakie wartości obydwóch parametrów powinny być zachowane, aby system spełniał wymagania. Dzięki temu projektanci i inwestorzy nie muszą dokładnie opisywać systemu, podając grubości i rozstawy legarów, listew czy klepek. Jeśli wiedzą, do jakiej dyscypliny sportu przygotowują nawierzchnię, wystarczy, że w specyfikacji określą np.: „Podłoga typu Mj3”, a dostawca z łatwością zarekomenduje odpowiedni system.

Charakterystyka podłogi sportowej powierzchniowo-sprężystej [Mj]

Podłoga sportowa powierzchniowo-sprężysta to podłoga o sztywnej powierzchni i małym ugięciu warstwy wierzchniej. Najczęściej jest to klepka drewniana, twardy poliuretan lub linoleum montowane na płycie rozdzielającej obciążenia, czyli tzw. ślepej podłodze. Element amortyzujący stanowią: ruszt drewniany, punktowe podkładki lub pianka. Systemy te charakteryzują się dużym tłumieniem energii udarowej, dzięki czemu znakomicie zdają egzamin w sporcie wyczynowym i intensywnych treningach w salach wielofunkcyjnych i do koszykówki. Rekomendowane przez Hemet Sp. z o.o. systemy to: Robbins Air Channel, Hemetin RDT, Hemetin Stabil i Hemetin RD.

Nowe typy nawierzchni

W związku z tym, że bardzo popularne w Polsce systemy powierzchniowo-sprężyste z klepką parkietową są stosunkowo wrażliwe na uszkodzenia mechaniczne wynikające z intensywnej eksploatacji oraz na zmiany wilgotności w hali (zjawisko rozsychania się parkietu), kilkanaście lat temu firma Hemet Sp. z o.o. wprowadziła system na ruszcie drewnianym, ale z wierzchnią warstwą z tworzywa sztucznego na dywaniku gumowym. Wychodząc naprzeciw wymaganiom zawodników ligowej drużyny siatkówki mężczyzn AZS Zielona Góra w 1998 r., firma zaproponowała nowe rozwiązanie: na ruszcie drewnianym warstwa poliuretanu bez dywanika gumowego – tak powstał Pulastic RDT. Prawidłowość rozwiązania była konsultowana z kierownictwem klubu i zawodnikami. Dzięki znakomitej trwałości i dobrym własnościom sportowym wielu użytkowników zdecydowało się na to rozwiązanie. W ciągu ostatnich 15 lat firma Hemet Sp. z o.o. wykonała setki tego typu nawierzchni, w tym zaledwie kilkanaście wymagało renowacji lub malowania linii.

Hemetin RDT

Po wprowadzeniu normy PN-EN 14904 zarząd Hemet Sp. z o.o. postanowił przeprowadzić pełną certyfikację nawierzchni. Dzięki modyfikacjom nawierzchnia spełniła wszystkie wymagania i może się legitymować znakiem CE. Nowe rozwiązanie nazwane zostało Hemetin RDT.

Na rysunku pokazano układ warstw. Beton powinien posiadać poziomą izolację przeciwwilgociową. Na beton układane są klocki niwelujące, które zapewniają odpowiednią równość nawierzchni. Na klockach montowane są podkładki elastyczne zapewniające odpowiednie tłumienie energii udarowej. Ruszt drewniany składa się z ułożonych krzyżowo legarów i listew oraz dwóch warstw płyty drewnopochodnej. Warstwę wierzchnią stanowi poliuretan o grubości ok. 2 mm, całość zamyka się barwnym lakierem PU o bardzo wysokiej wytrzymałości i odpowiednim poślizgu. Linie boisk wykańczają nawierzchnię.

Poszczególne boiska można wyróżniać kolorami.

Ze względu na chemiczne wiązanie lakieru i linii ich trwałość jest nieporównywalnie większa od trwałości linii na PVC lub linoleum.

Badania przeprowadzone przez niezależne laboratorium potwierdziły, że Hemetin RDT jest nawierzchnią płaszczyznowo-sprężystą typu Mj3 o następujących parametrach:

• amortyzacja = 50%,
• odkształcenie pionowe = 2,1 mm,
• odbicie piłki = 91%.

Jest to więc system porównywalny z tradycyjnym parkietem, co sprawia, że można go rekomendować do wszelkich gier zespołowych, takich jak koszykówka, piłka ręczna, siatkówka, oraz na hale wielofunkcyjne. Ze względu na dużą wytrzymałość podłogi, wynoszącą ponad 1100 kg/m2, bez problemu można stosować trybuny składane i kosze najazdowe.

Grubość systemu wynosi 85 mm, ale odpowiednie przygotowanie klocków niwelacyjnych umożliwia adaptację do innego zagłębienia niecki.

Codzienna pielęgnacja polega na myciu ręcznym lub maszynowym środkami czystości, które usuwają brud, redukują nieprzyjemne zapachy, ale nie zmieniają parametrów nawierzchni, takich jak poślizg, odbicie światła i odblask. Polecane tu środki myjące to Hemetin MC i Hemetin S.

Walory sportowe, wytrzymałość i niskie nakłady eksploatacyjne sprawiają, że jest to dobry wybór do wszelkich sal gimnastycznych, multisportowych oraz wielofunkcyjnych. System dobrze sprawdza się w obiektach do intensywnej eksploatacji, zarówno w salach szkolnych, jak i treningowych i wyczynowych.

Autor jest dyrektorem handlowym w Firmie Hemet Sp. z o.o.

Kontakt:

HEMET Sp. z o.o.
65-001 Zielona Góra, ul. Fabryczna 23a
Tel.: +48 68 453-05-00,
fax: +48 68 320-85-30

e-mail: hemet@hemetin.pl
www.hemet.zgora.pl

TEKST – Wiesław Borkowicz
FOTO – Archiwum Firmy