Sztuczna trawa jest dość złożoną konstrukcją, zaprojektowaną, żeby zapewnić właściwe warunki gry, bezpieczeństwo, a także przetrwać szereg niekorzystnych czynników atmosferycznych. Inwestor oczekuje także odpowiednich walorów użytkowych sztucznej nawierzchni przez co najmniej 8–10 lat.

Uznani producenci sztucznej trawy konstruują produkt oraz poddają go badaniom w warunkach laboratoryjnych i boiskowych w zakresie bezpieczeństwa, komfortu gry, trwałości i wpływu na środowisko naturalne.

Komponenty systemu sztucznej trawy wpływają na siebie. Włókno pomaga uzyskać efekt wizualny trawy naturalnej, zasyp granulatem gumowym podtrzymuje i wspiera włókno oraz gwarantuje odpowiednią amortyzację, zasyp piaskiem stanowi balast i stabilizację dla całej nawierzchni. Mata elastyczna typu shockpad poprawia warunki gry i wydłuża żywotność trawy syntetycznej.

Mata elastyczna

Stosowanie mat elastycznych tzw. shockpadów jest coraz bardziej powszechne, ponieważ poprawia walory użytkowe (komfort) i wydłuża żywotność nawierzchni. Według ostatnich badań FIFA, ponad 70% systemów sztucznej trawy testowanych w laboratoriach, to trawy na matach elastycznych.

Żywotność sztucznej trawy jest znacznie wydłużona, jeżeli trawa jest instalowana na macie elastycznej, nawet w warunkach niewystarczającej konserwacji boiska. Trawy o wysokości 60 mm (bez maty) mają wyraźnie krótszy okres użytkowania.

Komfort i bezpieczeństwo

FIFA analizuje informacje zwrotne, dotyczące ewentualnych wad i problemów związanych ze sztuczną trawą. Dość często pojawia się pytanie, jak szorstka może być nawierzchnia syntetyczna, szczególnie w gorące lato. Obtarcia i oparzenia skóry spowodowane sztuczną nawierzchnią są nadal problemem, szczególnie przy wysokich temperaturach. Należy jednak pamiętać, że:

• obtarcia skóry są nieodłączną częścią uprawiania sportu,
• piłkarze zawsze będą upadać na nawierzchniach piłkarskich.

Elementy nawierzchni wpływające na obtarcia skóry (tarcie):

• rodzaj polimeru zastosowanego przy produkcji włókna, pro l włókna (np. optymalny pro l karo/diamond), gęstość oraz wysokość włókna,
• włókna trawy mają duży wpływ na temperaturę nawierzchni oraz ewentualne obtarcia,
• zasyp gumowy redukuje tarcie pod warunkiem, że włókna utrzymują pionową pozycję (np. trawa tkana) oraz gdy trawa jest odpowiednio wysoko zasypana granulatem,
• stosowanie wody (zraszacze) zredukuje tarcie i obniży temperaturę nawierzchni.

Sztuczne trawy a ochrona środowiska

W wielu krajach europejskich kładzie się coraz większy nacisk na stosowanie nawierzchni, które są ekologiczne, bezpieczne dla użytkowników i środowiska naturalnego. Ważne jest, żeby nawierzchnię, po okresie użytkowania, można było poddać recyklingowi materiałowemu. Taki recykling jest rozwiązaniem dużo tańszym i bezpieczniejszym dla środowiska.

Koszty utylizacji odpadów (śmieci komunalnych) rosną drastycznie z roku na rok. Skala utylizacji starej, sztucznej trawy z Orlików i dużych boisk będzie coraz większa, co dodatkowo podroży utylizację w najbliższych latach. Coraz więcej urzędów miejskich i gminnych szuka możliwości recyklingu starej, sztucznej trawy w odpowiedzialny i ekonomiczny sposób. Nawierzchnia, która w 100% podlega recyklingowi, może okazać się idealnym rozwiązaniem dla miejskich budżetów.

Przykładem ekologicznej nawierzchni jest trawa tkana (tzw. woven grass). Wszystkie komponenty trawy tkanej (spód i włókna) pochodzą z tej samej rodziny związków PE/PP. Dzięki temu nawierzchnia jest w pełni ekologiczna i podlega recyklingowi. Sztuczna trawa w nowoczesnej technologii tkania jest nie tylko ekologiczna, lecz także oferuje ponadprzeciętne parametry użytkowe: wytrzymałość pęczków na wyrywanie, pionową pozycję włókien, jednolity parametr toczności piłki w każdej stre e boiska, stabilność dla stopy piłkarza. Wymienione parametry to bardzo istotne walory użytkowe, poprawiające komfort gry i podnoszące jej jakość.

Przepuszczalność wody

W polskim, kapryśnym klimacie duże znaczenie ma przepuszczalność wody, czyli to, jak szybko nawierzchnia sztucznej trawy przepuszcza wodę. Trawa tkana jest wykonana z porowatego spodu, który posiada mikrootwory odprowadzające wodę praktycznie natychmiast. Ulewny deszcz zostanie przepuszczony przez nawierzchnię na poziomie 7200 mm/h, a mecz czy trening nie zostanie odwołany z powodu oberwania chmury.

Mikroplastik w sztucznej trawie

Granulat gumowy często przedostaje się poza teren boiska i jest wynoszony przez piłkarzy. Dostaje się do studzienek drenażowych, gleby czy wód powierzchniowych. W 2018 r. europejska organizacja branżowa ESTO, opublikowała zalecenia i wskazówki, dotyczące działań mających na celu ograniczenia tzw. migracji granulatu poza teren boiska. W tym samym roku Unia Europejska opublikowała Plastics Strategy – plan działania dotyczący plastików. Rozpoczynają się prace mające na celu ograniczenia zastosowania mikroplastików dodawanych celowo do produktów przeznaczonych dla konsumentów i profesjonalistów.

Organizacja ECHA potwierdza, że granulat gumowy, stosowany do wypełniania sztucznej trawy, podlega przepisom dotyczącym ograniczenia stosowania mikroplastików. Cała branża producentów sztucznej trawy oraz dostawców granulatu gumowego, z niepokojem obserwuje planowane restrykcje, dotyczące rodzaju stosowanych zasypów do trawy. Ograniczenia dotyczą granulatu SBR z opon, ale mogą też objąć pozostałe polimeryczne zasypy typu TPE czy TPS.

Środowisko producentów trawy jest zagubione w ocenie sytuacji. Na pewno popularne stają się systemy traw o niskim zasypie (trawy 45 mm z dolnym włóknem o wysokiej gęstości), trawy tkane, trawy bezzasypowe oraz systemy z zasypem organicznym (np. korek – dla naszego klimatu drogi i nieodpowiedni). Zasypy gumowe do sztucznych traw nie będą całkiem zabronione, gdyż nie ma na rynku dobrych alternatyw, ale stosowanie ich będzie stopniowo ograniczane w kierunku systemów o niskim zasypie i bardziej ekologicznych.

Podsumowanie

Unia Europejska poświęca plastikowi coraz większą uwagę w każdej dziedzinie naszego życia, również w branży sztucznych boisk sportowych. Dzięki nowym przepisom unijnym, ekologiczne, przyjazne dla środowiska naturalnego i zdrowe dla użytkowników rozwiązania, będą w najbliższych latach zyskiwać popularność.

Planując nowe inwestycje w boiska ze sztuczną trawą, miejmy na uwadze zbliżające się zmiany w przepisach unijnych, a także coraz wyższe wymagania dotyczące ochrony środowiska, ekologii i mikroplastików w granulatach gumowych. Ważne jest to, czy zakupiona przez nas sztuczna trawa będzie mogła podlegać pełnemu recyklingowi materiałowemu.

Wybierajmy systemy solidne, o wydłużonej żywotności i takie, które nie przysporzą nam problemów, także po okresie gwarancyjnym. Nie koncentrujmy się na pojedynczych, wysokich parametrach trawy, gdyż o jakości nawierzchni stanowi szereg cech, a nie jedna indywidualna. Konsultujmy wymagane parametry systemu nie tylko z projektantami, lecz także ze środowiskiem piłkarskim, klubami i przyszłymi użytkownikami, którzy często mają dużą wiedzę i obiektywne podejście do tematu.

Firma Act Global to globalny producent innowacyjnych, sztucznych traw najwyższej jakości. Firma jest m.in. preferowanym producentem FIH i FIFA Licensee. Posiada przedstawicieli i dystrybutorów w ponad 70 krajach na całym świecie.

Polskim przedstawicielem Act Global jest Robert Złotnicki.

tel. kom.: 693 512 350

rzlotnicki@actglobal.com

TEKST – Robert Złotnicki

FOTO – Archiwum firmy Act Global