Społeczeństwo coraz chętniej podejmuje kroki w kierunku bardziej zrównoważonej gospodarki zasobami w przyszłości: zielony, czysty i piękny świat zapewniający dobrą jakość życia teraz i dla następnych pokoleń. Dlatego też państwa UE podjęły działania zmierzające do stworzenia programu zrównoważonego zaopatrzenia, który ma ten kierunek wyznaczyć. Celem wprowadzania w życie dyrektyw UE jest to, by państwa członkowskie wdrażały politykę zrównoważonych zakupów, tj. przy dokonywaniu wyboru brały pod uwagę nie tylko cenę i jakość, lecz także wpływ na środowisko naturalne.

Naturalna murawa najlepsza dla środowiska

Wiele gmin i stowarzyszeń sportowych w Europie, które zostały skonfrontowane ze skalą emisji dwutlenku węgla, przystąpiło do przeprowadzenia audytu wewnętrznego. Ma on na celu sprawdzenie, jakie są możliwości ograniczenia emisji gazów cieplarnianych i zneutralizowania emisji dwutlenku węgla.

Zadbana murawa jest produktem zrównoważonym, przyjaznym dla środowiska i ograniczającym emisję dwutlenku węgla – boisko do piłki nożnej przyjmuje znaczną jego ilość z powietrza. Ma to szczególne znaczenie dla menedżerów kompleksów boisk oraz zarządców przy podejmowaniu decyzji dotyczących zakładania kolejnych obiektów i wyboru pomiędzy trawą naturalną a syntetyczną.

Nowoczesne, czyli lepsze

W ostatnich latach hodowcy trawy opracowali nowe i innowacyjne rozwiązania dla boisk sportowych, m.in.:

• Według danych opublikowanych przez Przewodnik po gatunkach traw odmiany życicy trwałej – głównej odmiany trawy wykorzystywanej na boiskach sportowych – zwiększają systematycznie swoją odporność na intensywne zniszczenie mniej więcej o 1% rocznie. Oznacza to, że murawa na boisku w roku 1975 mogła przetrwać intensywność gry w granicach 330 godzin rocznie, dziś jest w stanie zregenerować się przy dodatkowych 117 godzinach gry w roku. Boisko zasiane dzisiaj najnowszymi odmianami jest przygotowane do przetrwania przy ponad 450 godzinach gry w roku.
• Postępy w hodowli traw pomogły także przedłużyć okres ich wegetacji. Dostępnych jest wiele odmian, których okres wegetacji zaczyna się bardzo wcześnie po zakończeniu okresu zimowego i które nadal pozostają w dobrej kondycji późną jesienią. Efektem tego jest zmniejszenie uszkodzeń spowodowanych warunkami zimowymi, a także lepsze wybarwienie murawy zimą.
• Zacienienie jest znaczącym problemem szczególnie na nowoczesnych stadionach sportowych. Wprowadzenie odmian, które dobrze znoszą zacienienie, spowodowało poprawę zarówno jakości płyt, jak i efektywności prowadzonych zabiegów pielęgnacyjnych.
• Wprowadzenie nowoczesnych metod otoczkowania nasion pomogło przyśpieszyć kiełkowanie i ukorzenianie się młodych roślin.
• Nowoczesne odmiany życicy mają zdolność kiełkowania w niższych temperaturach (>3,5°C) i w szybkim tempie tworzą darń. Dzięki tym odmianom możliwy jest dosiew boisk sportowych przez cały rok, nawet w chłodniejsze jesienne i zimowe miesiące. Nowoczesne odmiany życicy zostały wykorzystane na stadionach, na których rozgrywane były Mistrzostwa Świata w 2010 roku w RPA, i cieszyły się doskonałą opinią niezależnych ekspertów.

Dodatkowe korzyści

Boiska sportowe z murawą intensywniej użytkowaną mają większy wpływ na środowisko niż te rzadziej użytkowane. Nie wynika to jedynie ze zwiększonego wykorzystania paliwa do prac pielęgnacyjnych, ale również zwiększonego stosowania nawozów mineralnych. Dlatego też szukając dalszych możliwości minimalizacji oddziaływania boiska sportowego na środowisko, należy zwrócić uwagę na następujące aspekty:

• poprzez stosowanie zalecanych dawek podawanych przez producentów, stosunkowo duże ilości nawozów mineralnych, które są zwykle stosowane na intensywnie użytkowanych boiskach sportowych, mogą zostać zmniejszone o prawie jedną czwartą. Emisja dwutlenku węgla może zostać zmniejszona o 8,5%, a całkowity negatywny wpływ na środowisko obniżony o 4%;
• poprzez zastąpienie w nawozach mineralnych azotanów innymi formami azotu, np. mocznikiem, zmniejszony zostaje wpływ azotanów na środowisko;
• korzystne dla środowiska będzie zastąpienie standardowych nawozów o szybkim uwalnianiu azotu nawozami organicznymi i mineralnymi o spowolnionym i kontrolowanym uwalnianiu zarówno azotu, jak i potasu, które pozwolą zwiększyć okres dostępności składników odżywczych i tym samym uzyskać bardziej stabilny wzrost murawy. Dodatkową korzyścią będzie obniżenie kosztów paliwa wykorzystywanego do aplikacji oraz koszenia w porównaniu z wykorzystaniem nawozów rolniczych, dzięki spowolnieniu tempa wzrostu na korzyść intensywniejszego rozkrzewianie murawy, jak również ograniczenie wymywania składników.

Podsumowanie

Zakładanie boisk z murawy naturalnej jest uważane za dobre rozwiązanie, jeśli chodzi o zrównoważoną gospodarkę zasobami oraz wpływ na środowisko, m.in. dlatego, że naturalna trawa blokuje w glebie dwutlenek węgla z powietrza, w zamian dostarczając tlen. Bardziej naturalne i przyjazne dla środowiska rozwiązanie w tym zakresie wydaje się niemożliwe. Dodatkowo posiada ono walory emocjonalne – teksturę, zapach, sposób, w jaki reaguje, czy efekt chłodzenia w czasie upałów. Co więcej, biorąc pod uwagę czas gry, który został przedłużony do średnio 450 godzin rocznie w ciągu ostatnich kilku lat dzięki zastosowaniu ulepszonych odmian traw, ulepszonych praktyk pielęgnacyjnych oraz zwiększeniu dostępu do wiedzy dla osób, które przeprowadzają konserwację, naturalna trawa jest zdecydowanie najlepszym rozwiązaniem dla większości boisk sportowych również w zakresie kosztów utrzymania.

Artykuł przygotowano na podstawie raportu „GRASS really is green. Working toward sustainable sports fields” udostępnionego przez firmę Everris.

Autorka jest dyrektorem handlowym firmy ProGrasS Polska Sp. z o.o.

TEKST: Joanna Duda
FOTO: Archiwum firmy Prograss i Everris