Częstotliwość napraw nawierzchni sportowych oraz ich zakres zależą od szybkości zużycia, a ta z kolei bezpośrednio od:

• intensywności użytkowania,
• rodzaju nawierzchni i jej jakości,
• stosowania się do zaleceń producenta co do sposobu użytkowania i utrzymania,
• jakości zabezpieczenia przed wnoszeniem zanieczyszczeń – system wycieraczek,
• codziennej i okresowej pielęgnacji.

Dostarczenie dokładnej instrukcji pielęgnacji, konserwacji i renowacji jest jednym z podstawowych obowiązków dostawcy, a ich przestrzeganie może przedłużyć okres użytkowania nawierzchni bez koniecznej renowacji nawet o kilka lat. Pracownicy oddelegowani do dbania o nawierzchnię muszą być odpowiednio przeszkoleni i zobowiązani do stosowania reguł.

Renowacja nawierzchni poliuretanowych

Nawierzchnie poliuretanowe, zarówno punktowo-, jak i powierzchniowo-elastyczne, wytrzymują bez renowacji kilkanaście lat. Najczęstsze objawy zużycia to wytarcie linii, miejscowe przetarcia lakieru oraz punktowe uszkodzenia mechaniczne, często wynikające z nieprawidłowego użytkowania sprzętu sportowego. Warto jednak zaznaczyć, że nawet mocno zużyta nawierzchnia poliuretanowa nie traci swoich walorów użytkowych i wymaga tylko napraw powierzchniowych, bez konieczności usunięcia całości systemu. Z tego względu naprawa jest stosunkowo prosta, sprowadza się do napraw miejscowych, wypełnienia poliuretanem nacięć i rys, a następnie polakierowania całości. Można również wykonać tzw. face lifting, czyli pokryć całość naprawianej nawierzchni warstwą specjalnego poliuretanu o grubości ok. 1 mm, polakierować i nanieść linie. Takie naprawy są tanie i szybkie – trwają zaledwie kilka dni, a zapewniają możliwość użytkowania nawierzchni przez następne kilkanaście lat. Renowacja nawierzchni nie powoduje pogorszenia jej parametrów sportowych i użytkowych, nie zmniejsza również trwałości systemu.

Renowacja nawierzchni parkietowych

Nawet mimo dbałości, nawierzchnie parkietowe wymagają systematycznego odnawiania. Najczęściej polega ono na tym, że co kilka lat cyklinuje się i lakieruje nawierzchnię. Niestety jest to procedura powodująca zmniejszanie się warstwy użytkowej i po kilku takich działaniach klepkę należy wymienić. Niektórzy producenci (np. Robbins® Sports Surfaces) zalecają coroczne szlifowanie nawierzchni usuwające brud i wierzchnią warstwę lakieru bez zdejmowania warstwy drewna, a następnie jedno- lub dwukrotne lakierowanie. Dzięki temu cyklinowanie jest rzadsze. Taka procedura przedłuża czas użytkowania parkietu nawet dwu- lub trzykrotnie. Film przedstawiający prawidłowy tok postępowania jest dostępny na stronie internetowej www.hemet.zgora.pl.

W przypadku uszkodzenia systemu podłogi spowodowanego wygięciem, złamaniem lub przegniciem legarów lub listew, wynikającego z zastosowania niewłaściwego materiału lub jego zawilgocenia i braku zabezpieczenia przed grzybami trzeba zdemontować całą podłogę i odbudować ją na nowo. Przy okazji należy zbadać, czy i w jaki sposób wilgoć przedostaje się pod podłogę, a następnie usunąć przyczynę.

Inną kwestią jest wysokość parkietu nad podłożem. Przed laty podłogi na legarach miały standardowo ok. 18 cm wysokości, a konstrukcja wsparta była na klockach lub cegłach. W sumie cały system miał ok. 30–40 cm wysokości, jednak znane są przypadki różnicy poziomów nawet do 100 cm. Obecnie systemy podłóg drewnianych mają wysokość pomiędzy 7 a 12 cm. Przy wymienianiu całego systemu należy więc zredukować tę różnicę, niestety wypełnienie tak olbrzymich przestrzeni jest dosyć kosztowne.

Poliuretan zamiast parkietu

W salach gimnastycznych i obiektach wielofunkcyjnych parkiet można zastąpić nawierzchnią poliuretanową, np. systemem Hemetin® lub Pulastic®, które są bardziej odporne na zużycie, nie wymagają częstego odnawiania linii, a codzienna pielęgnacja to jedynie mycie ciepłą wodą z detergentem rekomendowanym przez producenta.

Ulepszanie nawierzchni

Wiadomo, że bardzo ważną cechą nawierzchni sportowych wpływającą na komfort gry jest ich jednorodność i równość wszystkich parametrów na całej powierzchni hali sportowej – szczególnie chodzi tu o tłumienie energii udarowej przy zachowaniu ograniczonego ugięcia pionowego. W systemach legarowych (ze względu na cykliczność występowania podpór i legarów) występują odpowiadające im zmiany najważniejszych parametrów mechanicznych, które obniżają komfort gry. Naturalną konsekwencją uniknięcia tych problemów było skonstruowanie systemów płaszczyznowo-elastycznych bez legarów. Pierwszą podłogę tego typu firma Hemet wykonała już w 1995 r. Przy okazji renowacji punktowo-elastycznej nawierzchni sportowej można zastanowić się nad jej ulepszeniem poprzez zainstalowanie bezlegarowej, płaszczyznowo-elastycznej podłogi typu Hemetin® Komfort lub Pulastic® Elite Comfort na istniejącej nawierzchni – stosuje się ją jako podkład i nie trzeba jej usuwać. Ze względu na prostotę wykonania systemy bezlegarowe nie wymagają wyłączenia obiektu na długi czas. Nie jest potrzebna wentylacja podpodłogowa. Zmniejsza to koszty przedsięwzięcia, a pozawala na uzyskanie multisportowego systemu o świetnych parametrach, nadającego się dla każdej grupy wiekowej.

Systemy Pulastic® i Hemetin®

Systemy z tej grupy posiadają płytę rozdzielającą obciążenia położoną na odpowiednio dobranej piance. Na niej wykonuje się kilka warstw z poliuretanu (Pulastic® Elite Comfort 20). Dzięki temu uzyskuje się nawierzchnię o parametrach zbliżonych do parkietu, rekomendowaną do koszykówki. W systemach Hemetin®RD Komfort, Pulastic® Elite Comfort 65 i 90 pod warstwą użytkową poliuretanu zastosowano jeszcze shock-pad ze spojonego granulatu gumowego. Wprowadza to element elastyczności punktowej, mile widziany w przypadku siatkówki i piłki ręcznej.

Pulastic® to systemy nawierzchni, które z jednej strony mają dobre parametry sportowe, posiadają certyfikat IHF (Międzynarodowej Federacji Piłki Ręcznej) i FIBA. Nawierzchnia Hemetin® RD Komfort ze względu na różnice w konstrukcji jest nieco sztywniejsza od systemów Pulastic®.

Wszystkie systemy są łatwe w obsłudze, tanie w eksploatacji i bardzo trwałe.

Nawierzchnie te zostały sprawdzone przez niezależne laboratoria, gdzie potwierdzono, że ich parametry są zgodne z wymaganiami normy PN/EN 14904 w klasach C4, A3 i A4 w zależności od zaaplikowanych warstw i mogą legitymować się znakiem CE. Różnią się one między sobą, dzięki czemu można dobrać odpowiedni system do wymagań użytkownika. Najczęściej stosowane w bardzo intensywnie eksploatowanych obiektach wielofunkcyjnych i multisportowych, do gier zespołowych i gimnastyki.

Autor jest dyrektorem handlowym w firmie Hemet, e-mail: borkowicz.w@hemetin.pl, tel. kom.: 504 049 444

TEKST – Wiesław Borkowicz
FOTO – Archiwum Firmy Hemet