Sztuczna trawa dzisiejszej technologii jest porównywalna z wysokiej jakości trawą naturalną

Naturalna trawa nie jest w stanie zachować swojej jakości i funkcjonalności przy rosnącej liczbie godzin gry, szczególnie w trudnych warunkach pogodowych, takich jak obfite deszcze, śnieg, susza, czy w okresie spowolnionej wegetacji. Rosnące zapotrzebowanie na dobre boiska, które sprostają coraz większej liczbie drużyn i zajęć, powoduje, że miasta, gminy czy kluby piłkarskie decydują się na boiska ze sztucznej trawy.

Rozwój sztucznej trawy trwał wiele lat. W dzisiejszych czasach użytkownicy oczekują, że sztuczna trawa będzie jak najlepszą repliką naturalnej trawy pod względem wyglądu, komfortu i właściwości gry, zapewniając jednocześnie dużo większą liczbę godzin gry. Rocznie buduje się odpowiednio: w Polsce ok. 20–30 pełnowymiarowych boisk ze sztucznej trawy, w Holandii ok. 120, w Skandynawii ok. 150–200, podobnie w Anglii. Połowa klubów holenderskiej I ligi (Eredivisie) ma na głównych stadionach nawierzchnie ze sztucznej trawy. Na palcach jednej ręki można policzyć, ile klubów Ekstraklasy posiada boiska treningowe ze sztucznej trawy najnowszej generacji. Stadion Lechii Gdańsk jest pierwszym obiektem Ekstraklasy, gdzie zainstalowano tzw. hybrydę – czyli naturalną trawę wzmacnianą trawą sztuczną. Nowe boisko treningowe ze sztucznej trawy beniaminka Ekstraklasy, klubu Bruk-Bet Termalica Nieciecza, to jeden z nielicznych przykładów zastosowania wysokiej jakości systemu sztucznej trawy na macie elastycznej z zielonym pierwotnym zasypem. Inne sztuczne boiska wysokiej jakości, np. boisko treningowe KGHM Zagłębia Lubin czy Lecha Poznań, są wyjątkami, które potwierdzają regułę. Większość pozostałych klubów korzysta ze starych sztucznych boisk instalowanych 7–10 lat temu, gdzie stopień zużycia nawierzchni teoretycznie powinien spowodować jego zamknięcie. Liczne boiska programu Orlik w okresie 2008–2012 rozpowszechniły w Polsce sztuczną trawę, jednak niestety duża ich część popsuła jej reputację. Wielu z nas ocenia sztuczną trawę właśnie na podstawie Orlików, gdzie przeważnie wybrano tanie rozwiązania, starej generacji, a budowy prowadziły często, niedoświadczone firmy.

Jakie są naprawdę cechy sztucznej trawy i korzyści ze sztucznych boisk w porównaniu z naturalnymi?

Dlaczego sztuczna trawa?

Głównymi zaletami sztucznej trawy są:

• możliwość gry w każdych warunkach atmosferycznych,
• znacznie zwiększona liczna godzin gry – w większości stref klimatycznych boiska ze sztucznej trawy mogą być użytkowane przez prawie cały rok, o każdej porze roku, bez szkody dla nawierzchni. Boiska naturalne są dostępne zwykle przez 2/3 sezonu w roku w zależności od warunków pogodowych.

Ile kosztuje sztuczna trawa?

Wstępny koszt inwestycji w sztuczną trawę może wydawać się duży z porównaniu z naturalną, ale z czasem boisko spłaca się szybko i okazuje się rentowną inwestycją. Sztuczne boiska mogą być użytkowane przez ponad 3000 godzin w roku i to bez konieczności przerwy na regenerację. Jedno boisko ze sztucznej trawy to odpowiednik ok. 3–4 boisk z trawy naturalnej pod względem liczby godzin gry. A przecież koszty utrzymania sztucznej płyty są trzykrotnie niższe – brak konieczności koszenia, nawadniania i nawożenia.

Sztuczna trawa nowej generacji

W ostatnich kilkunastu latach doszło do znacznego rozwoju technologii sztucznej trawy. Wprowadzono rozwiązania, które miały na celu podniesienie komfortu gry użytkownika oraz poprawienie funkcjonalności nawierzchni, poprzez zastosowanie systemów trawy zasypywanych piaskiem i granulatem gumowym.

Aktualnie nawierzchnie z trawy syntetycznej są najbardziej miękkie ze wszystkich dostępnych nawierzchni piłkarskich. Boiska z trawy naturalnej są nieco twardsze niż sztuczne, a z kolei trawa hybrydowa może być nawierzchnią dużo bardziej trwałą niż naturalna, ale zwykle będzie twardsza. Często powtarzanym mitem jest zdanie „sztuczne boiska są twarde”, a przecież jest wręcz odwrotnie. Najnowsze systemy sztucznej trawy są monitorowane i rekomendowane przez UEFA i FIFA. Systemy te mają za zadanie łączyć atuty naturalnej trawy z korzyściami zwiększonej liczby godzin gry, bezpieczeństwem oraz brakiem konieczności odwoływania meczów przy niekorzystnych warunkach pogodowych.

Bezpieczeństwo użytkowników boiska ze sztucznej trawy

Systemy sztucznej trawy zostały zaprojektowane w taki sposób, aby poprawić bezpieczeństwo użytkowników i ograniczyć ilość kontuzji podczas meczów i treningów. Idealnie płaska powierzchnia boiska z dobrej jakości sztucznej trawy łatwiej uzyskuje jednolitość – brak dołków, garbów, kolein i wyrwanych kępek darni. W tak dogodnych warunkach gry rzadziej zdarzają się potknięcia, upadki czy nieplanowane poślizgi, dzięki czemu ograniczamy kontuzje. Przypadki naciągnięcia/naderwania mięśni, zwichnięć, przeciążeń są duże rzadsze i ograniczone do minimum. Sztuczna trawa zasypywana piaskiem i dobrej jakości (!) granulatem zapewnia odpowiednią amortyzację energii. Dobrej jakości sztuczna trawa nowej generacji, zainstalowana na poprawnej podbudowie i zasypana wg wytycznych producenta zapewnia wysoki komfort gry i na pewno nie prowadzi do przeciążenia stawów. Poza tym dostępne systemy oferują także trawy na matach elastycznych (tzw. shockpady) celem zapewnienia jeszcze lepszej elastyczności nawierzchni boiska. System traw sztucznych instalowanych na matach prefabrykowanych (10–20 mm) lub na matach typu e-layer staje się coraz bardziej popularny. Duże znaczenie ma też typ i jakość granulatu do zasypu. Najpowszechniejszy i najbardziej optymalny pod względem kosztów jest granulat SBR (czarna guma z recyklingu opon). Rozwiązaniem pośrednim i droższym będzie granulat też z recyklingu, ale EPDM w kolorze szarym, a najdroższym zasypem o wysokiej jakości i trwałości jest pierwotny EPDM lub TPE/TPV. Granulaty w kolorach innym niż czarny będą mniej się nagrzewać oraz będą bezwonne.

Sztuczna trawa – nawierzchnia zwarta, stała i jednolita na całej swojej powierzchni

W przeciwieństwie do trawy naturalnej boiska z dobrej jakości sztucznej trawy umożliwiają użytkownikom jednolite i stałe warunki gry w różnych warunkach atmosferycznych. Nieodłączną cechą nawierzchni z trawy naturalnej jest jej różnorodność i zmienność w zależności od pory dnia i pory roku. Z tego powodu nawierzchnia naturalna nie zawsze będzie przewidywalna.

Liczne badania i analizy udowodniły, że nie ma różnicy w ilości urazów i kontuzji na dobrej jakości sztucznym boisku w porównaniu z boiskiem naturalnym. Temat jest monitorowany przez FIFA w ramach programu jakościowego – FIFA Quality Concept. Na podstawie naturalnej trawy określone zostały restrykcyjne wymagania dla sztucznej trawy, aby zapewnić jakość, komfort i bezpieczeństwo gry. System sztucznej trawy jest badany najpierw w laboratorium, a później na boisku w zakresie kluczowych parametrów związanych z funkcjonalnością nawierzchni i komfortem gry zawodnika (amortyzacja energii, toczność i odbicie piłki).

Podsumowując – jeżeli chcemy uzyskać wszystkie wspomniane atuty boiska ze sztucznej trawy, wymagajmy systemu trawy o wysokiej jakości, spełniającego aktualne wymagania FIFA (Edycja 2015). Skoncentrujmy się na producentach sztucznej trawy rekomendowanych przez FIFA i oczekujmy od nich raportów z badań laboratoryjnych dla potwierdzenia parametrów trawy. Decydując się na droższy granulat gumowy, zastanówmy się nad systemami z krótszą trawą, 40–45 mm na matach elastycznych. Przy realizacji inwestycji postawmy na doświadczonych wykonawców z branży sportowej, którzy nie zmarnują dostarczonego systemu sztucznej trawy i przygotują prawidłową podbudowę, która jest kolejnym kluczowym elementem inwestycji.

Firma Act Global to globalny producent innowacyjnych, sztucznych traw o najwyższej jakości. Firma jest m.in. preferowanym producentem FIFA czy FIH. Posiada przedstawicieli i dystrybutorów w ponad 70 krajach na całym świecie.

Polskim przedstawicielem Act Global jest Robert Złotnicki. tel. kom.: 693 512 350,  rzlotnicki@actglobal.com

TEKST – Robert Złotnicki
FOTO – Archiwum Autora